Dựng lều trại tưởng chừng đơn giản, nhưng để lều vững chắc, an toàn và thoải mái giữa thiên nhiên, bạn cần nắm vững một số kỹ năng cơ bản. Từ cách chọn vị trí phù hợp, chuẩn bị dụng cụ cần thiết đến các bước dựng và cố định lều đúng cách, những kỹ năng này không chỉ giúp bạn tự tin hơn khi cắm trại mà còn đảm bảo an toàn trong suốt chuyến đi. Bài viết này Việt Nam Camp sẽ hướng dẫn chi tiết một số kỹ năng dựng lều trại quan trọng, giúp bạn tận hưởng trọn vẹn hành trình ngoài trời mà không lo lắng về vấn đề kỹ thuật.
Các vật dụng cần thiết của lều bạt và công dụng
Để có một không gian trú ẩn an toàn và thoải mái khi cắm trại, việc lựa chọn và sử dụng các vật dụng cho lều bạt là điều không thể thiếu. Dưới đây là thông tin chi tiết về tấm lều – một trong những vật dụng quan trọng nhất của lều bạt, giúp đảm bảo sự tiện nghi cho chuyến đi.
Tấm lều
Chất liệu
Tấm lều thường được làm từ các chất liệu bền bỉ như nhựa, vải hoặc nylon – những loại vật liệu chống thấm tốt, giúp bảo vệ bên trong lều khỏi mưa và hơi ẩm từ mặt đất. Nhờ đặc tính chống thấm, các chất liệu này cũng giúp ngăn nước mưa thấm vào lều, giữ cho không gian bên trong luôn khô ráo, sạch sẽ.
Hình dáng
Tấm lều thường có hình chữ nhật hoặc hình vuông. Các hình dáng này giúp tối ưu hóa diện tích che phủ, đảm bảo rằng không gian bên trong được che chắn đầy đủ, tránh để lại các khoảng hở dễ bị tác động bởi thời tiết như gió, nắng hoặc mưa. Với thiết kế này, tấm lều có thể dễ dàng căng ra theo các góc, tạo độ ổn định cho khung lều.
Kích thước
Kích thước tấm lều có thể thay đổi linh hoạt, tùy thuộc vào số lượng người sử dụng. Ví dụ, tấm lều có kích thước 3m x 4m thường phù hợp cho 5-7 người, trong khi tấm lều 4m x 6m có thể đủ chỗ cho 8-10 người. Việc chọn kích thước phù hợp sẽ giúp đảm bảo không gian đủ rộng cho mọi người nghỉ ngơi thoải mái, tránh cảm giác chật chội và bí bách khi có nhiều người cùng sử dụng.
Công dụng
Tấm lều đóng vai trò chính trong việc tạo thành hai mái che cho lều, giúp bảo vệ người dùng khỏi nắng, gió và mưa. Nhờ khả năng che chắn tốt, tấm lều không chỉ giữ cho bên trong lều luôn khô ráo mà còn giúp điều hòa nhiệt độ, tạo cảm giác mát mẻ dưới ánh nắng. Vào những ngày mưa, tấm lều cũng ngăn nước thấm vào bên trong, giúp mọi người có một không gian nghỉ ngơi an toàn, ấm áp.’
Tấm trải (tấm bạt)
Trong bất kỳ chuyến cắm trại nào, tấm trải nền là vật dụng quan trọng không thể thiếu, giúp tạo ra một lớp bảo vệ giữa lều và mặt đất, mang lại sự thoải mái và giữ vệ sinh cho không gian bên trong lều. Dưới đây là thông tin chi tiết về tấm trải nền, từ chất liệu đến công dụng, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của nó.
Chất liệu
Tấm trải nền có thể được làm từ nhiều loại chất liệu khác nhau như nhựa, vải, nylon, chiếu, đệm, hoặc thậm chí là giấy. Mỗi chất liệu đều có những đặc tính riêng:
- Nhựa và nylon: Những tấm trải từ nhựa hoặc nylon có độ chống thấm cao, giúp ngăn nước hoặc độ ẩm từ mặt đất thấm lên lều. Đây là các lựa chọn phổ biến khi cắm trại ở những nơi có độ ẩm cao hoặc trong mùa mưa.
- Vải và chiếu: Các loại tấm trải làm từ vải hoặc chiếu mang lại cảm giác dễ chịu, êm ái và thoáng khí hơn, phù hợp cho những ngày khô ráo. Chiếu còn có khả năng cách nhiệt tốt, giữ cho nền lều mát mẻ vào những ngày nắng nóng.
- Đệm: Sử dụng tấm trải đệm giúp tăng thêm độ êm, phù hợp khi cắm trại trên địa hình gồ ghề hoặc khi cần nghỉ ngơi lâu dài.
- Giấy: Mặc dù giấy không bền bằng các chất liệu khác, nhưng vẫn có thể dùng tạm trong những chuyến đi ngắn ngày hoặc khi muốn thêm lớp cách ly nhẹ.
Hình dáng
Tấm trải nền thường được thiết kế với hình dạng tương tự như tấm lều, như hình chữ nhật hoặc hình vuông, nhằm bao phủ toàn bộ diện tích bên trong lều. Điều này giúp tạo ra lớp đệm đều đặn, giữ cho sàn lều sạch sẽ, không tiếp xúc trực tiếp với mặt đất, tránh gây hư hại hoặc mài mòn cho lều.
Công dụng
Tấm trải nền có một số công dụng chính:
- Tạo lớp cách ly giữa lều và mặt đất: Tấm trải sàn ngăn bụi bẩn, cát, lá khô hoặc độ ẩm từ mặt đất thấm vào lều. Điều này giữ cho không gian bên trong luôn sạch sẽ và dễ vệ sinh.
- Bảo vệ tấm lều: Việc lót tấm trải nền giúp giảm ma sát giữa lều và mặt đất, bảo vệ bạt lều khỏi mài mòn, rách hoặc hư hại do tiếp xúc với các vật sắc nhọn như đá và cành cây.
- Tăng cường cách nhiệt: Tùy thuộc vào chất liệu, tấm trải nền còn có khả năng cách nhiệt, giữ cho bên trong lều mát mẻ khi trời nóng và giảm lạnh khi trời mưa hoặc vào ban đêm.
- Tạo sự êm ái: Một tấm trải mềm mại giúp tạo cảm giác thoải mái hơn khi nằm, giúp bạn có giấc ngủ sâu và thư giãn hơn sau một ngày hoạt động ngoài trời.
Với các công dụng này, tấm trải nền là phụ kiện cắm trại thiết yếu, giúp tăng cường độ bền của lều và mang lại trải nghiệm cắm trại thoải mái, dễ chịu hơn.
Cột chính
Vật liệu: Cột chính có thể được làm từ sắt, nhôm, thép hoặc tầm vông. Tầm vông là lựa chọn lý tưởng bởi vừa bền vừa nhẹ, dễ mang theo khi di chuyển. Đối với các địa điểm có nhiều cây to xung quanh, bạn có thể tận dụng thân cây để thay thế cột, giảm thiểu vật dụng mang theo.
Kích thước: Chiều cao của cột chính phụ thuộc vào kích thước lều:
- Với lều có kích thước 3m x 4m, chiều cao cột khoảng 1,6m – 1,8m.
- Với lều 4m x 6m, cột nên cao từ 1,8m – 2m.
Công dụng: Cột chính cùng với tấm lều tạo ra không gian bên trong, cho phép bạn sinh hoạt và nghỉ ngơi thoải mái trong lều. Cột giúp giữ cho lều bạt có độ cao cần thiết, tránh cảm giác bí bách khi ở bên trong.
Cọc phụ
Vật liệu: Cọc phụ có thể làm từ sắt, thép, nhôm, hoặc gỗ. Tùy thuộc vào địa hình, bạn cũng có thể sử dụng các vật có sẵn như gốc cây, rễ cây hoặc đá để làm điểm cố định cho lều. Mỗi lều thường cần từ 6-8 cọc phụ để giữ chắc phần mái.
Hình dáng và kích thước: Cọc thường có một đầu nhọn để cắm xuống đất và một đầu bằng để dễ đóng búa. Tùy theo loại nền đất, kích thước cọc sẽ khác nhau:
- Đối với đất cứng, cọc dài khoảng 20-30cm.
- Đối với đất mềm hoặc cát, cọc dài 30-40cm hoặc dùng cọc gỗ dài hơn 40cm.
- Trên nền xi măng, có thể dùng đinh 10-15cm.
Công dụng: Cọc phụ giúp giữ cố định lều bằng cách căng các dây lều từ các cột chính ra bên ngoài, giúp lều ổn định, không bị đổ hoặc xê dịch khi có gió mạnh.
Dây cột lều
Vật liệu: Dây cột lều nên là dây nylon, dây nhựa, dây dù hoặc dây bố. Chọn loại dây có độ bền và khả năng chịu lực tốt để đảm bảo an toàn cho lều trong suốt thời gian sử dụng. Dây mềm, dễ thao tác và có kích thước phù hợp là lựa chọn tốt nhất. Nên tránh dùng dây kẽm hoặc dây quá nhỏ, vì khó nhìn thấy và dễ gây tai nạn do vấp ngã.
Số lượng và kích thước:
- Số lượng dây tương đương với số lượng cọc.
- Dây chính dài khoảng 4m, dây phụ dài từ 1,8m đến 2m.
Công dụng: Dây cột lều được sử dụng để căng tấm lều và giữ các cọc phụ ở đúng vị trí. Dây cột đảm bảo lều luôn vững chắc, giúp giữ form dáng cho lều và ngăn gió lùa vào bên trong.
Búa đóng cọc
Vật liệu: Búa đóng cọc có thể làm từ gỗ hoặc sắt, nhưng búa sắt là lựa chọn tốt nhất vì độ bền cao và tính đa dụng. Một đầu búa bằng để đóng cọc, đầu kia có thể dùng để chặt cây, phát quang hoặc tạo cọc.
Công dụng: Búa giúp đóng cọc nhanh chóng và chắc chắn xuống nền đất, đặc biệt hữu ích khi cắm trại trên đất cứng hoặc địa hình gồ ghề. Với búa, bạn có thể dễ dàng điều chỉnh vị trí và độ sâu của các cọc, đảm bảo lều được dựng an toàn và ổn định.
Cuốc và xẻng
Công dụng: Cuốc và xẻng là các công cụ rất cần thiết khi cắm trại. Chúng được sử dụng để dọn dẹp mặt đất, đào rãnh thoát nước xung quanh lều trong trường hợp trời mưa, đào hố vệ sinh, hoặc đắp nền trại. Nên chọn loại cuốc đa dụng để có thể thực hiện nhiều thao tác khác nhau, giúp chuẩn bị khu vực cắm trại sạch sẽ và thoải mái hơn.
Hướng dẫn cách dựng và tháo lều
Chọn vị trí dựng lều
Việc chọn địa điểm dựng lều rất quan trọng để đảm bảo sự thoải mái và an toàn trong suốt quá trình cắm trại. Tùy thuộc vào vị trí trại được chỉ định hoặc tự chọn, bạn có thể cần thực hiện các bước chuẩn bị khác nhau:
- Nếu vị trí trại đã được ban tổ chức quy định: Bạn có thể cần xử lý một số nhược điểm của khu đất trước khi dựng lều, như vệ sinh khu vực, phát quang cây cỏ, và dọn sạch sỏi đá.
- Nếu tự chọn khu vực trại: Nên chọn khu đất đáp ứng các yêu cầu sau:
- Đất bằng phẳng, cao ráo: Tránh nơi trũng thấp để tránh ngập nước khi trời mưa.
- Sạch sẽ, không kiến, sỏi đá: Khu vực không có kiến và vật sắc nhọn sẽ giúp bảo vệ lều và đảm bảo giấc ngủ của bạn.
- Không quá gần cây cao: Tránh xa những cây lớn có khả năng rơi cành hoặc dễ thu hút sét.
- Thoáng gió (mùa hè), kín gió (mùa đông): Đảm bảo thoáng mát vào mùa hè và giữ ấm vào mùa đông.
- Gần nguồn nước sạch: Thuận tiện cho việc nấu ăn và các sinh hoạt khác.
- Gần lều ban tổ chức và khu sinh hoạt chung: Giúp dễ dàng kết nối với các hoạt động tập thể và hỗ trợ khi cần.
Có chỗ thuận lợi cho việc bố trí nhà vệ sinh, hố rác và khu vực bếp: Giúp giữ vệ sinh và thuận tiện cho sinh hoạt nhóm.
Chọn hướng lều
Chọn hướng lều theo quy định ban tổ chức
Nếu ban tổ chức đã đưa ra hướng lều, bạn nên tuân thủ theo các yêu cầu dưới đây để đảm bảo đồng bộ và tạo sự thống nhất cho cả khu cắm trại:
- Hướng theo chỉ định của ban tổ chức: Đầu tiên, hãy làm theo hướng dẫn chính thức nếu có.
- Hướng về cột cờ trại: Nếu khu trại có cột cờ trung tâm, các lều nên bố trí quay về hướng này để dễ dàng tham gia các hoạt động chào cờ hoặc sinh hoạt chung.
- Hướng về lều ban tổ chức: Bố trí lều quay về phía lều của ban tổ chức giúp bạn thuận tiện kết nối và nhận hỗ trợ khi cần thiết.
- Hướng về sân sinh hoạt: Chọn hướng lều quay về sân tập trung để tiện di chuyển và tham gia các hoạt động chung.
Tự chọn hướng lều
Trong trường hợp ban tổ chức không quy định hướng cụ thể và bạn được tự chọn, hãy cân nhắc các yếu tố thời tiết và môi trường để đảm bảo lều được dựng ở hướng phù hợp:
- Tránh gió lạnh hoặc đón gió mát: Vào mùa lạnh, hướng cửa lều nên tránh gió mạnh để giữ ấm bên trong. Ngược lại, vào mùa hè, hãy chọn hướng đón gió để không gian trong lều luôn thoáng mát.
- Tránh nắng trực tiếp hoặc đón nắng sớm: Vào mùa hè, nên tránh hướng mặt trời lên để giảm nhiệt độ trong lều vào buổi sáng. Ngược lại, vào mùa đông, chọn hướng đón nắng để tận dụng ánh sáng và giữ ấm.
Dựng lều
Với đội hình 8 người :
- Trải tấm bạt: Trải bạt dưới nền trước khi dựng lều để bảo vệ lớp lót của lều và tránh hơi ẩm từ mặt đất.
- Căng dây chính theo hướng đã chọn: Đặt dây chính thẳng hàng, theo hướng đã chọn cho lều để định hình cơ bản và định vị các vị trí cọc.
- Trải tấm lều: Trải lều lên trên tấm bạt, điều chỉnh để tấm lều nằm đúng vị trí.
- Đặt 2 cột chính: Đặt hai cột chính trùng với dây chính, và buộc chắc chắn bằng nút thuyền chài vào đầu cột chính. Tại bốn góc lều (B1, B2, B3, B4), cột chặt nút thuyền chài vào mỗi góc và buộc dây căng theo từng vị trí.
- Đánh dấu và đóng cọc: Đánh dấu các vị trí cọc A1, A2, B1, B2, B3, B4 sao cho A1 và A2 thẳng hàng nhau. Đóng cọc chắc chắn để tạo khung định hình cho lều.
- Dựng cột chính: Ở vị trí 1 và 2, dựng thẳng cột chính vuông góc với mặt đất, đồng thời căng dây chính từ các cọc A1 và A2 để đảm bảo lều được căng thẳng. Khóa dây lại sau khi căng.
- Căng dây tại các vị trí góc: Kéo căng dây từ các cọc góc B1, B2, B3, và B4 để đảm bảo lều không bị chùng. Điều chỉnh lều để cân đối, và khóa dây sau khi đạt độ căng cần thiết.
- Đào rãnh thoát nước: Xung quanh lều, đào các rãnh nhỏ để thoát nước khi trời mưa, giữ cho lều khô ráo.
- Trang trí lều: Sau khi lều đã chắc chắn, có thể trang trí bằng các vật dụng trại để lều trông nổi bật và ấn tượng hơn.
Dựng lều với đội hình 2 người
Nếu chỉ có hai người, quy trình sẽ cần sự kiên nhẫn và phối hợp chặt chẽ:
- Giữ cột chính số 1: Trại sinh X đứng giữ chặt và thẳng cột lều số 1.
- Đóng cọc A1 và buộc dây chính: Trại sinh Y đóng cọc A1 tại vị trí phù hợp và buộc dây chính để cố định.
- Đóng các cọc phụ B1, B2: Trại sinh Y lần lượt đóng các cọc B1 và B2 ở hai bên cột chính số 1 và buộc dây để căng lều.
- Chuyển sang giữ cột số 2: Sau khi cột số 1 đã chắc chắn, trại sinh X di chuyển qua giữ cột lều số 2.
- Đóng cọc A2 và buộc dây chính: Trại sinh Y đóng cọc A2 tại vị trí đã xác định và buộc dây chính, đảm bảo lều được giữ chặt ở cả hai đầu.
- Đóng các cọc góc B3 và B4: Trại sinh Y tiếp tục đóng các cọc B3 và B4 (hai bên cột số 2) và buộc dây để căng góc lều.
- Điều chỉnh cuối cùng: Trại sinh X và Y lần lượt đóng các cọc còn lại và điều chỉnh mái lều sao cho cân đối và căng thẳng.
Một số lưu ý khi dựng lều
- Góc đóng cọc: Các cọc nên được đóng nghiêng 45 độ so với mặt đất, hướng vào tâm lều. Trường hợp đất quá mềm hoặc cọc ngắn, có thể đóng vuông góc với mặt đất hoặc sử dụng cọc phụ để gia cố.
- Đảm bảo an toàn: Đóng cọc sát mặt đất và lấp kỹ (nếu là cọc sắt) để tránh nguy cơ va chạm gây thương tích.
- Sắp xếp ngay ngắn: Các vị trí A1, A2, và các cọc 1, 2 phải thẳng hàng. Bốn cọc góc B1, B2, B3, B4 cần tạo thành hình chữ nhật bao quanh lều.
- Dư dây cho điều chỉnh: Khi dựng lều xong, nên chừa khoảng 1/3 độ dài dây để dễ dàng điều chỉnh nếu cần.
- Cọc và dây phụ: Chỉ nên sử dụng cọc và dây phụ để hỗ trợ cố định cột chính. Sau khi lều hoàn tất, các cọc phụ nên được đóng sâu để đảm bảo an toàn, đồng thời thu gọn các dây để không vướng víu.
Đào rãnh thoát nước
Sau khi lều đã dựng xong, bước tiếp theo là đào rãnh thoát nước quanh lều để giữ cho khu vực bên trong luôn khô ráo khi trời mưa.
- Kích thước và Vị trí: Rãnh thoát nước nên được đào cẩn thận với chiều sâu khoảng 10 – 15 cm và rộng khoảng 20 cm. Đào rãnh ngay dưới mép lều, ở vị trí mà nước mưa từ mái lều chảy xuống.
- Đắp đê: Phần đất đào lên nên đắp thành một con đê nhỏ phía bên trong lều để ngăn nước thấm ngược vào bên trong.
- Đảm bảo thẩm mỹ: Cả rãnh và đê nên được đào và đắp thật thẳng, giúp lều trông gọn gàng và tăng tính thẩm mỹ.
- Đất bằng phẳng: Nếu cắm trại ở khu đất bằng phẳng, đào rãnh xung quanh cả bốn phía của lều. Thêm một rãnh dẫn nước ra xa khỏi lều và kết thúc bằng một hố chứa nước để đảm bảo nước không tràn ngược vào lều.
- Đất dốc: Nếu lều dựng trên đất dốc, chỉ cần đào rãnh ở ba phía (phía trên và hai bên hông). Phía trên dốc cần đào sâu hơn để tránh nước tràn vào lều, hai bên hông thì kéo dài rãnh ra ngoài phạm vi lều một chút để nước chảy xa khỏi khu vực lều.
Lưu ý: Dù trời đang nắng, đừng chủ quan bỏ qua việc đào rãnh. Một cơn mưa bất ngờ, đặc biệt vào ban đêm, có thể khiến bạn không kịp trở tay nếu chưa chuẩn bị hệ thống thoát nước.
Vệ sinh khu vực lều
Để đảm bảo an toàn và vệ sinh khi cắm trại, cần thực hiện các bước sau:
- Dọn dẹp trong và ngoài lều: Sau khi lều được dựng xong, làm vệ sinh khu vực bên trong và xung quanh lều để tạo môi trường sạch sẽ, thoải mái.
- Phát quang cây cỏ: Cắt bớt các bụi cây, cỏ xung quanh lều nhằm tránh nguy cơ bị rắn, rết hoặc các côn trùng khác vào khu vực lều.
- Dọn cành cây xung quanh: Cắt bỏ các cành cây thấp và gần mái lều để tránh nguy cơ rắn bò vào ban đêm. Việc này cũng giúp giảm nguy cơ bị sét đánh khi trời có giông.
Trang trí lều
Việc trang trí lều không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ mà còn giúp phân biệt lều của bạn với những lều khác và tạo không gian riêng.
- Cổng và vòng rào: Dựng một cổng vào và vòng rào quanh khu vực lều không chỉ để trang trí mà còn để phân định khu vực riêng, tránh người lạ tự ý vào lều.
- Bếp trại và vật dụng khác: Xây dựng khu vực bếp trại và sắp xếp các vật dụng một cách gọn gàng, tạo điểm nhấn cho khu trại và đảm bảo tính tiện lợi cho các sinh hoạt chung.
- Phát huy sự khéo léo của tập thể: Trang trí khu vực cắm trại là cách tuyệt vời để các thành viên thể hiện sự sáng tạo và tinh thần đồng đội.
Tháo gỡ và xếp lều
Việc tháo dỡ và xếp lều đúng cách sẽ giúp bảo quản lều lâu bền và tiết kiệm thời gian. Thực hiện lần lượt các bước sau:
- Dọn dẹp đồ đạc: Trước khi tháo lều, dọn sạch toàn bộ đồ đạc bên trong lều và khu vực xung quanh. Đảm bảo không bỏ sót đồ dùng cá nhân hoặc rác thải.
- Tháo dây và nhổ cọc hai bên hông: Tháo dây buộc và nhổ tất cả các cọc ở hai bên hông lều, nhưng để lại hai cọc đầu lều để giữ cấu trúc lều tạm thời.
- Đóng cửa lều: Nếu lều có cửa, hãy kéo cửa đóng lại để tránh bụi bẩn lọt vào bên trong khi gấp lều.
- Chập hai mái lều và nghiêng sang một bên: Gấp hai mái lều vào nhau, sau đó nghiêng lều sang một bên để dễ dàng thu gọn.
- Tháo dây chính và nhổ cọc đầu lều: Tiếp tục tháo dây chính và nhổ hai cọc còn lại ở đầu lều.
- Gấp lều gọn gàng: Xếp lều sao cho gọn gàng và vừa túi đựng lều (nếu có).
- Buộc chặt lều: Sau khi xếp gọn, dùng dây để buộc lều chặt lại nhằm tránh bung ra khi di chuyển.
Nhiều người thường nghĩ việc dựng lều trại đơn giản, nhưng để dựng một chiếc lều chắc chắn, an toàn thì cần nắm vững những kỹ năng cơ bản. Và bài viết trên, Việt Nam Camp đã giới thiệu chi tiết về những kỹ năng dựng lều trại cũng như một số vật dụng cần thiết cho chuyến cắm trại.
Trung Dũng Nguyễn
Là một người với niềm đam mê mạnh mẽ về bộ môn Camping BushCraft, tôi đã dành nhiều năm tìm hiểu và thực hành các kỹ thuật sinh tồn ngoài trời, từ việc xây dựng nơi trú ẩn, đến chế tạo dụng cụ và nấu ăn trong tự nhiên. Thông qua vietnamcamp.com, tôi muốn truyền cảm hứng cho cộng đồng yêu thích trải nghiệm ngoài trời, giúp mọi người khám phá vẻ đẹp và sức hấp dẫn của thiên nhiên.